سندروم پاهای بیقرار در کشورهای غربی و آسیایی بسیار شایع است. به طوری که سالانه بیش از 3 میلیون نفر در آمریکا به این اختلال دچار می شوند. شیوع این سندرم در افراد مسن و زنان بیشتر است و علائم آن یک ریتم شبانه روزی دارد که اغلب این اعلائم با حرکت متناوب اندام های بدن می باشد. این اختلال با وجود اینکه صدها سال پیش معرفی شده است، به علت آنکه مرگ و میر نسبتا کمی دارد و علل پاتوفیزیولوژی نامشخصی دارد هنوز به درستی شناسایی نشده است.
سندروم پای بیقرار علائم سندروم پای بیقرار
سندروم پای بیقرار زمانی که شما برای مدت زمان طولانی دراز کشیده اید و نشسته اید، اتفاق می افتد. این اختلال ممکن است در اثر نشستن زیاد مانند زمانی که شما در سینما، ماشین و هواپیما نشسته اید، شروع شود.
علائم اصلی زیر در شب ها به اوج خود می رسد :
مور مور شدن پا احساس خارش پا گزگز شدن پا یک تمایل غیر قابل مقاومت در جهت تکان دادن پا افسردگی و اضطراب
از جمله علائم دیگر سندوم پاهای بیقرار موارد زیر است :
احساس حرکت یک خزنده بر روی پا سوزن سوزن شدن و یا احساس درد بر روی پوست
این علائم به صورت عمیق در داخل یک اندام حس می شود. اندام هایی همچون دو طرف زانوها، مچ پا و یا حتی کل اندام تحتانی،ظاهر می شود.
بیماران مبتلا به این اختلال با انجام کارهایی همچون راه رفتن، کشیدن یا خم کردن پاها این احساسات ناخوشایند را حتی به صورت موقت، از بین می برند.
این علائم معمولا بر خواب افراد تاثیر می گذراند که شایع ترین مشکلات آن، دشواری در مرحله آغازین خواب است. این علائم یک الگوی شبانه روزی قابل ملاحظه ای دارد که نشانه های آن در شب بدتر می شود و با سوزش کوتاه در صبح روز بعد از بیداری خود را نشان می دهد. بیشتر افراد علائم خفیفی از سندرم پاهای بیقرار دارد و فقط 11.9% از این افراد به پزشکی مراجعه می کنند و از این تعداد فقط در حدود 3.4% آنها به درمان دارویی نیاز دارند. چه عواملی باعث ایجاد سندروم پاهای بیقرار در افراد می شوند؟
علت اصلی رخ دادن این اختلال هنوز به صورت کامل شناخته نشده است ولی عوامل زیر می توانند در ایجاد این اختلال دخیل باشند: سابقه خانوادگی و وراثت
در میان افرادی که اختلال پاهای بیقرار دارند 40.9 درصد از آنها سابقه خانوادگی دارند که نشان دهنده این است که ژنتیک نقش مهمی در رخ دادن این اختلال دارد. عامل سن
ضعف پا در هنگام خواب معمولا پس از 40 سالگی شروع می شوند که عواملی همچون اعصاب، کمبود آهن، حاملگی یا نارسایی مزمن کلیه در ایجاد آن موثر هستند. کمبود آهن
سطح پایین آهن خون ( با محدوده طبیعی در مردان 50 – 170 میکروگرم در دسی لیتر؛ زنان 65 – 176 میکروگرم در دسی لیتر ؛ کودکان 50 – 120 میکروگرم در دسی لیتر ) در 25% بیماران مبتلا به اختلال سندروم پاهای بیقرار گزارش شده است. به طور کلی برای درمان بیماران مبتلا به RLS سطح آهن خون باید اندازه گیری شود تا بتوان تصمیم گرفت آیا بیمار با آهن درمان شود یا خیر. حاملگی و بارداری
با توجه به مطالعات انجام شده سندروم پای بیقرار در خانم های باردار بین 15 تا 25 درصد در کشور های غربی هستند. شایعترین میزان RLS در زنان باردار، در سه ماه سوم بارداری و این اختلال با گذشت یک ماه پس از زایمان بهبود می یابد
علت اصلی این اختلال در زنان بادار هنوز شناخته نشده است ولی دلیل آن میتواند به علت نیاز آهن در زنان باردار باشد که باعث کمبود نسبی آهن می شود. سایر عوامل همچون وضعیت هورمون ها ( پرولاکتین، پروژستون و استروژن)، کمبود ویتامین B و فولیک اسید و یا فشرده سازی اعصاب به دلیل رشد جنین بباعث بروز این اختلال باشد. تغییر در رفتار و اخلاق، بی خوابی، اضطراب و خستگی در هفته های آخر بارداری نیز می تواند از علائم سندروم پای بیقرار در بارداری باشد.
همچنین خوردن قهوه و ترکیبات حاوی کافئین می توانند از علل ایجاد اختلال پای بیقرار باشند. درمان سندروم بیقراری پا
درمان این اختلال با دو روش اصلاح سبک زندگی و دارویی انجام می شود. اصلاح سبک زندگی
کمبود خواب، مصرف الکل یا مصرف دخانیات، کم تحرکی و خوردن داروهایی مانند آنتاگونیستهای دوپامین، آنتی هیستامین ها یا داروهای ضد افسردگی باعث ایجاد سندروم پاهای بیقرار می شود. داشتن خواب کافی، عدم مصرف دخانیات و ورزش کردن باعث می شود این اختلال تا حدود زیادی برطرف شود.
همچنین با ماساژ دادن آرام پا و یا قرار دادن پا در آب گرم می توان از درد ناشی از این اختلال کاهش داد. درمان دارویی
درمان دارویی فقط با دستور پزشک مجاز بوده و بدون مراجعه به پزشک ممکن نیست. آگونیستهای دوپامین مانند پرامی‌پکسول و کابرگولین، گاباپنتین و بنزودیازپین‌ها نیز در درمان این اختلال توسط پزشکان بکار می‌روند.
بروز افسردگی در سندروم پاهای بیقرار بسیار شایع است. از آنجا که بسیاری از داروهای ضد افسردگی مانند مهار کننده های باز جذب سروتونین انتخابی و ضد افسردگی های سه حلقه ای می توانند علائم RLS را بدتر کنند، درمان افسردگی در بیماران آر ال اس باید محتاتانه انجام شود. سولات متداول درباره سندروم پای بیقرار
زنان بیشتر به اختلال پای بیقرار مبتلا می‌شوند یا مردان؟
این اختلال بیشتر در خانم ها دیده می شود و۳۰ تا ۴۰درصد موارد آن ارثی است. از سنین جوانی به بعد نیز کم‌کم علائم آن شروع شده و در سنین میانسالی تشدید میشود.
آیا سندروم پاهای بیقرار در کودکان نیز وجود دارد؟
بله، درصورت ارثی بودن این اختلال در خانواده کودک این عارضه در کودکان نیز به ندرت دیده میشود.
آیا سندرم پای بیقرار خطرناک است؟
علل به وجود آمدن این اختلال در افراد متفاوت است و با توجه به اینکه چه عاملی باعث بروز این اختلال شده است می تواند خطرناک و یا بی خطر باشد. برای این اختلال درمان قطعی وجود دارد و اگر به موقع به پزشک مراجعه شود می توان آن را درمان کرد ولی اگر دیر مراجعه شود عوارض وخیمی خواهد داشت.